Ακούγεται σαν ανέκδοτο. Εν μέσω κρίσης και ό,τι αυτό συνεπάγεται στην καθημερινότητα μας ως εργαζόμενοι/ες, άνεργοι/ες, ανασφάλιστοι/ες, μετανάστες κλπ. το κράτος να ετοιμάζει μια άνευ προηγουμένου επίθεση σε έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς της επιβίωσης μας, την ΥΓΕΙΑ. Κι όμως τελικά δεν είναι καθόλου ανέκδοτο, όπως και η συνολική επίθεση που δεχόμαστε στο κομμάτι της καθημερινότητας μας που αφορά το κόστος διαβίωσης, τις μετακινήσεις, τη φροντίδα των παιδιών ή των ηλικιωμένων, την ενέργεια και το νερό που καταναλώνουμε και πάει λέγοντας. Θα λέγαμε πως κομμάτι της εξόδου από την κρίση για τα αφεντικά είναι η δική μας υποτίμηση ως εργαζόμενοι/ες.
Το δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας (όπως και αντίστοιχα η παιδεία και η κοινωνική ασφάλιση) υπήρξε μια απάντηση του ελληνικού κράτους -γνωστή και ως σοσιαλδημοκρατία- στην όξυνση των κοινωνικών και ταξικών αγώνων την περίοδο της μεταπολίτευσης. Ουσιαστικά επρόκειτο για μια κίνηση ενσωμάτωσης και παγώματος αυτών των αγώνων (αφού δεν υπήρχε άλλη διέξοδος τότε για τα αφεντικά), η οποία εξέφραζε παράλληλα και μια κοινωνική ανάγκη: την ελευθερία πρόσβασης στην περίθαλψη και την υγεία καθώς και την προστασία των πιο αδύναμων. Δεν τρέφουμε αυταπάτες όμως για το τι σημαίνει το κράτος να διαχειρίζεται τις δικές μας ανάγκες ακόμα και εάν του προσάπτουμε το προσωνύμιο «κοινωνικό». Όπως έχει δείξει η ιστορία, όποτε αυτοί οι ταξικοί αγώνες υποχωρούν, το κράτος δε διστάζει να προχωρήσει σε επιθετικές κινήσεις με κατεύθυνση την περαιτέρω εμπορευματοποίηση αυτών των αναγκών.
Το σύστημα δημόσιας υγείας ανέκαθεν ήταν εμπορευματοποιημένο. Κάποιοι/ες δηλαδή έβγαζαν και συνεχίζουν να βγάζουν πολλά κέρδη εκμεταλλευόμενοι τις δικές μας ασθένειες. Πουλώντας φάρμακα και ελπίδα και διατηρώντας μας ικανούς να πάμε την επόμενη μέρα στην δουλειά. Οι χρήστες υπηρεσιών υγείας γνωρίζαμε τι επικρατούσε: φακελάκια, πελατειακές σχέσεις, νοσοκομεία προθάλαμος των ιδιωτικών ιατρείων, νταραβέρια φαρμακοβιομηχανιών με γιατρούς και διοικήσεις. Με τις αλλαγές που προωθούνται τελευταία στο σύστημα υγείας η εμπορευματοποίηση θα είναι πιο ορθολογική και πιο αδίστακτη. Προφανώς εις βάρος μας…
Τι σημαίνει αυτό;
Η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, η μείωση προσωπικού, οι περικοπές μισθών, η εντατικοποίηση της εργασίας και τα εξαντλητικά ωράρια για τους εργαζόμενους στις δομές υγείας, τις συγχωνεύσεις και το κλείσιμο δομών, σημαίνουν καταρχήν ξεζούμισμα των εργαζομένων (δηλαδή υποτίμηση της εργασίας τους) και υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Παράλληλα, με την εφαρμογή του εισπρακτικού μηχανισμού και την κοστολόγηση των διαγνωστικών εξετάσεων ορθώνονται νέοι φραγμοί στην πρόσβαση, κυρίως γι’ αυτούς/ες που αδυνατούν να πληρώσουν και συγχρόνως έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Τους άνεργους, τις ανασφάλιστες, τις μετανάστριες, τους χαμηλοσυνταξιούχους. Όσοι δεν είναι επικερδείς θα πετιούνται απ΄ έξω ή στην καλύτερη θα πρέπει να συμβιβαστούν με μια στοιχειώδη, στα όρια της αναξιοπρέπειας, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ο εισπρακτικός μηχανισμός στα κέντρα υγείας και τα νοσοκομεία είναι πλέον γεγονός.
Πρακτικά αυτό σημαίνει:
- 5ευρω, και βάλε, ως εισιτήριο, τόσο για τους ανασφάλιστους, όσο και για ένα μεγάλο κομμάτι των ασφαλισμένων για μια επίσκεψη. Το χαράτσι αυτό προς το παρόν εφαρμόζεται στις τακτικές επισκέψεις αλλά πρόκειται προσεχώς να επεκταθεί και στα επείγοντα περιστατικά.
- Πληρωμή των ιατρικών εξετάσεων, που κυμαίνεται από 5ευρώ για μια ακτινογραφία και μπορεί να φτάσει τα 80 ευρώ για μια αξονική (με σημερινές τιμές που θα ανατιμολογηθούν σύντομα).
- Στην ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων, οι έχοντες τη δυνατότητα να καταβάλλουν από 50 ευρώ και πάνω θα μπορούν να εξυπηρετούνται άμεσα και να λύνουν το πρόβλημα τους χρησιμοποιώντας τις υποδομές του δημόσιου νοσοκομείου, φανερά σε βάρος αυτών που δεν θα μπορούν να καταβάλλουν τέτοιες αμοιβές.
- Πολύ πιθανό στο μέλλον, σε περίπτωση που ο ασθενής δεν έχει χρήματα, με τον αριθμό ταυτότητάς του θα χρεώνεται μέσα από τη φορολογική του δήλωση. Έτσι, αν κάποιος/α είναι ανασφάλιστος/η τα χρήματα θα πληρώνονται ούτως ή άλλος, σε μια περιοχή του κόσμου που η ανεργία βαράει κόκκινα.
Για το μέλλον προβλέπεται διαχωρισμός των νοσοκομείων ανά τάξη ασθενών. Φτωχοκομεία, δηλαδή, που θα εξυπηρετούν τους περισσευούμενους (ασφαλισμένοι της πρόνοιας, ανασφάλιστοι που φυσικά ευδοκιμούν μέσα στη μαύρη εργασία-, άνεργοι που μέσα στη συγκυρία της κρίσης όλο και αυξάνονται-, μετανάστες). Ως αποτέλεσμα, οι πιέσεις που ασκούνταν μέχρι τώρα, αναφορικά με την ποιότητα των υπηρεσιών που προσέφεραν τα νοσοκομεία, από αυτούς που έχουν οικονομική ή και κοινωνική δύναμη (φακελάκι, πολιτικό βύσμα, προνομιούχα ταμία), θα πάψουν, μια και αυτοί θα εξυπηρετούνται σε άλλα νοσοκομεία. Άμεση συνέπεια θα είναι φυσικά η απόλυτη εξαθλίωση των φτωχοκομείων.
Σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι να αρχίσουμε όλοι μαζί την κλάψα αλλά να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της επίθεσης που έχει εξαπολύσει το κράτος τον τελευταίο χρόνο απέναντι σε συλλογικά κεκτημένα. Πρέπει να αναλογιστούμε ότι δεν είμαστε έρμαια του κοινοβουλίου ή των κρατικών αποφάσεων που παίζουν με τις ζωές μας και τα προβλήματά μας. Αντίθετα, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά αν συναντηθούμε, επικοινωνήσουμε ουσιαστικά και αντιληφθούμε τη δύναμη που έχουμε συλλογικά απέναντι στα αφεντικά μας, τους κρατικούς φορείς και οποιονδήποτε επιβάλει μέτρα για το “καλό” μας, που στην πραγματικότητα πρόκειται για το καλό της οικονομίας τους.
- Δεν θα αποδεχτούμε την υποτίμηση της ζωής και της νοημοσύνης μας.
- Δεν αναγνωρίζουμε την κοστολόγηση της ανθρώπινης ζωής και δεν είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε και άλλο για την αναπαραγωγή μας.
- Δεν ανεχόμαστε κανένα φραγμό στην ελεύθερη πρόσβαση στην υγεία.
- Άνεργοι/ες, εργαζόμενες/οι, επισφαλείς, μετανάστες/στριες μαζί με εργαζόμενους στο χώρο της υγείας μπορούμε στην πράξη, αυτόοργανωμένα και αλληλέγγυα, να σαμποτάρουμε τον εισπρακτικό μηχανισμό.